Yanlış Teolojik Düşünce ve Eylemler Hristiyan Aile ve Çocukları Nasıl Etkiler?


Tanrı hakkındaki fikirlerimiz çocuklarımızı Tanrı'ya yöneltebilir ya da O'ndan uzaklaştırabilir. Bu makalede daha fazlasını öğren.

Hristiyan Anne ve Babalar Olmak

Aile kavramı neredeyse başlangıçtan beri var. Âdem ve Havva’nın ilişkisi ve çocukları ilk aileye dair bir örnektir. Tabi ilk olmasına rağmen en iyi örnek midir? Bilinmez. İsa’dan önce veya sonra fark etmeksiniz Tanrı aile birliğine önem ve değer vermiştir. Tanrı kendisi de içinde, kendi unsurlarıyla bir aile gibidir. Bize de “çocuklarım” diye seslenir. Benim bu yazıda değinmek ve üzerine analiz yapmak istediğim nokta ise günümüz Hristiyan ailelerinin teolojik sıkışması ve bu sıkışmanın çocukları üzerindeki etkileridir.

Birçok aile pazar günü kiliseye güzelce giyinip gelir. Ailecek iyi örnek olmak için kişisel temizliğe, giyinişe ve insanlarla olan iletişime dikkat ederler. Sanki evden çıkmadan önce ailenin babası herkese “Bugün Pazar, bugünü Tanrı’ya adıyoruz. O zaman öyle davranalım!” demiş gibi. Peki aslında hafta içi veya kilise olmayan günlerde ne yaşıyorlar? Daha derinlerde yüreklerin ne taşıyor olabilirler? Bu yazı bu konulara da odaklanmaya çalışacaktır.

Ne Fark Kalır?

Bir vaizin pazar konuşmasında cemaate şu soru grubunu sertçe sorduğunu ve konuyu aileye sonra da müjdeye getirdiğini anımsıyorum. 

Kilisenin, dünya ile savaşı nedir? Kilise topluluğunun dünyadaki diğer topluluklardan farkı nedir? Kilisedeki evliliklerin dünyadaki diğer evliliklerden ne farkı kaldı? Hani bizim için boşanmak yasaktı, hani biz çocuklarımıza Tanrı'nın sözlerini nazik ve yumuşak huylulukla öğretecektik! Peki böyle mi yapıyoruz?

Bir pazar okulu çocuk eğitmeni olarak benim cevabım hayırdı. Hayır, çağa ayak uyduruyoruz. Kilisenin ve cemaatinin iman da değil belki ama pratikte dünyadan büyük bir farkı kalmadı. Boşanan veya boşanma yolunda mesaj veren aile üyeleri, çocuklarının cinsel değişiklik tercihine ses çıkarmayanlar, hizmet etmenin kutsallığı diye bir bahane kullanıp ailesinden ödün verenler, eşlerine nazik davranmayanlar, çocuklarını ya kutsal kitap bilgisi ile boğanlar ya da hiç öğretmeyip “kendi zamanla öğrenir” bahanesi ile boşlayanlar… sanrım bu böyle gider. Yani hayır! Dünyadan neredeyse bir farkımız kalmadı.

Aslında alıntı olarak kullandığım vaizin sözleri günün sonunda müjde ve müjdelemek ile ilgiliydi. Başka bir deyişle hayır! Müjdelemiyoruz ve müjde uğruna Mesih’te değişen kişiler/aileler olmaya özen göstermiyoruz. Sevmediğinde ayrıl, sıkıldığında ya da yorulduğunda eğitim veya dil geliştirme bahanesi ile çocukları yatılı yurda, okumaya gönder. Ne de kolay… Mesih zaten, onu izlemenin ve Tanrı'ya layık çocuklar (imanlılar) olmanın kolay olacağını söylememişti.

Yanlış ve Zararlı Fikirler

“Pazar gününü iple çekiyorum, çocukları bakıcılarına bıraktıktan sonra rahatça tapınmak haftamın en iyi anı olabilir” diyen bir anneyle tanışmıştım. 

“Eşine, sen adet görürken sana dokunmayacağım çünkü Levililer 15:24 adetli kadına dokunmayın diyor” diye düşünen bir arkadaşım vardı.

“Babam çok meşgul ve hep bir şeyler yapıyor, insanlara yardım ediyor. Ona seni seviyorum, seni özlüyorum dediğimde, bana bende seni seviyorum kızım ama bu görevleri yapmam lazım Tanrı'yı senden daha çok seviyorum” diyen bir kızla tanışmıştım. 

Sadece bir cümle de bile ne çok hata ve yanlışlıklar var. Sadece bu bir cümleden bile bu ailelerin yapısının “Hristiyan Aile” olmaya yakışmayan bir hali olduğunu koklayabiliyorsunuz.

  • pazar okulu eğitimini müjde okulu değil bakıcılık olarak görmek
  • kiliseye gelmek için teşvik unsurunun çocuktan uzaklaşmak olması
  • Tanrı'ya yakın olma ve içten ibadet etmenin pazar günü ya da çocuksuz bir zaman olduğu kanısı
  • annenin bu kadar yorulmasına sebep olan eksik baba figürü
  • evde aile ibadeti zamanları yapmamak, bilmemek, kutsal saymamak
  • hizmet etmeyi aileden üstün ve kutsal saymak
  • Tanrı'nın yüceliğine olan fanatikliği aileye yanlış bir iletişimle gösterip küsmeye, kıskandırmaya ve ayrılmaya negatif yönde teşvik etmek
  • değerlendirilmemiş fikirler yüzünden eşinden uzaklaşmak
  • Eski ve Yeni Ahit'i doğru şekilde yorumlayıp kıyaslamamak

Altta Yatan Teolojik Sorunlar

Bu örnek ve benzeri ailelerin özünde iyi birer insan ve imanlı oldukları düşünülebilir ama fark ediyorum ki bu aile üyelerinde teolojik bir problem var. Bazen üyelerin birinden bazen de eş ve yakın akraba grubu dahil her bir üyenin teolojik görüş ayrılıkları yüzünden ruhsal yaşamlarında kaos var.

Bunun çocuklara olan etkisi de açıkça görülebilir:

  • Kutsal kitabı yatak başı hikâye kitabından öteye götürememek
  • Kutsal Ruh'u yaşamlarına davet edememek
  • vaftiz olmaya dair heyecan hissetmemek veya bir zorundalık olarak görmek
  • Hristiyanlığı bir rol olarak benimseyip doğru yerde nazik ve anlayışlı fakat aile üyelerine öfkeli ve asi davranmak
  • vb. sayılacak çokça negatif dönüşü oluyor.
Bu aileler bir şekilde Kutsal Kitab'ı farklı yorumlamış ve anlamış. Anne çocuğuna, “Tanrı temiz insanları sever” derken, baba, “Her şeyin fazlası bağımlılıktır ve şeytandan gelir” diyor. Anne “İç odanıza gidip sessiz yerde bana tapının” (Mat. 6:6) ayetlerini bazen çocuğundan uzak kalmak gibi yorumluyor. Baba, Süleyman’ın “tembel olan, çalışmayan aç ve bilgisiz kalır” (Özd. 6:7-9) sözlerini koluna dövme yaptırıp çok yoğun çalışarak cennetteki yerini hazırlamak istiyor.

Aile Rolleri ve Tanrı ile İlişkimiz Üzerindeki Etkisi

Yaşamının 40 yılını çocuk ve ergen hizmeti yaparak geçirmiş ve tabi yanında ailelerle uğraşmış bir eğitmenin şöyle dediğini duydum:

Baba rolünün iyi oturmadığı çocuklarda 'Baba Tanrı' kavramını anlamak, hissetmek çok zordur. Çocuk dua ederken veya yürekte 'Babacığım, beni yaratan Babam, biriciğim' demekte ve hissetmekte zorluk çeker ama daha çok saygı duyar.

Anne rolü Kutsal Ruh'a çok benzer. Her şeyi çekip çevirir, ortalığı temizler, yardımcıdır ve anne rolünün iyi oturmadığı çocuklarda da kutsal ruhu anlamak, akılda resmetmek ve kendinden bir parça saymak zordur.

İsa Mesih kardeşimizdir, O'nu büyük abi olarak görebilirsiniz. Korur, kollar, aracı olur ve yerinize acı çeker. O zaman abi, abla rollerinin iyi oturmadığı çocuklarda da Mesih’i anlamak, kabul etmek, müjde görevini anlamlandırmak zor olabilir.

Peki ne olsun, ne yapılsın? Aile üyeleri bu büyük ruhsal rolleri gerçekten kabul edip öyle mi davransın? Bu bir tartışma konusu olabilir ancak yukarıda kısa alıntısı yapılan uzman kişinin konuşması çocuklardaki gömülü teolojiye bir işarettir. Çocuklar çok küçük yaşlardan itibaren geliştirdikleri refleksif, görünenle eşleştiren, ötesini kafada kurmayan gizli ve gömülü bir teoloji geliştirirler.

Babam, Tanrı gibi. Annem, Kutsal Ruh gibi. Abim/ablam, İsa gibi. Yapacağı iyi kötü kıyaslamalarla duygularını ve eylemlerini şekillendirecektir. Babam yoğunsa Baba-Tanrı da yoğun sesimi duymaz. Annem benden sıkılıyorsa Kutsal Ruh da sıkılıyor çünkü sürekli hata yapıyorum. Abim beni sevmiyorsa İsa da beni sevmeyebilir…

Çocuk Kutsal Kitap eğitimi alırken veya bir vaaz dinlerken gömülü teolojisini desteklemek adına birçok yanlış referans bulup kendi görüşü için kabul edebilir. Anne ve baba kısmı daha zor çünkü gömülü teolojileri birçok düşünce ürünü işe şekillenmiş olabilir.

Mesih'te Yeni Bir Ebeveyn Olmak

Anne veya baba başka bir din, başka bir inançtan büyümüş sonrasında Mesih’i kabul etmiş olabilir. Böyle geçişlerden sonra tamamen değiştim denilse de hep derinlerde bir yerde bazı yer edinmiş yöntemler, kurallar, anlama biçimi vb. vardır. Yani çocuk küçük yaşlarda teolojik düşünme ve üstüne eylem üretme aşamasına gelemeyebilir ve bu konuda beynini değil de gözlerini kullanıp aile üyelerine bakarak bunu geliştirebilir ancak en azından aile üyeleri Kutsal Kitap'la kendilerini eğitmeye meyilli olmalıdır.

Örneğin 2.Korintliler 5:17’de söylenen “Bir kimse Mesih’teyse, yeni yaratıktır; eski şeyler geçmiş, her şey yeni olmuştur.” Sözlerini vücuda değilse de akıllarında bir köşeye dövme yaptırabilirler. Yeni olduğunu kabul etmezlerse eski gelenekleri ile karışmış yeni doğrusunu “teolojim, aile teolojimiz” diye kullanacak ve dünyevi yaşan insanların “herkesin inancı kendine” yanlışını destekleyecek. Bu noktada bu evlilikler dünyadan farkları kalmama yolunda ilerleyecek.

Yorumlar